Episode 106
Η Δικηγορίνα- Louis Verneuil.
Η Δικηγορίνα του Louis Verneuil Ένα έξυπνο μπουλβάρτο που επιβιώνει στον χρόνο
Το θεατρικό έργο Η Δικηγορίνα του Λουί Βερνέιγ (Louis Verneuil) αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του θεατρικού είδους «μπουλβάρ», δηλαδή της κομψής αστικής κωμωδίας που, αν και ελαφριά στην επιφάνειά της, αγγίζει διαχρονικά ζητήματα της ανθρώπινης φύσης και των κοινωνικών σχέσεων. Ο Βερνέιγ, με το ιδιαίτερο ταλέντο του να ανιχνεύει και να σατιρίζει με λεπτότητα τις παθογένειες της μεγαλοαστικής ζωής, προσφέρει στο κοινό μια κωμωδία με άρτια δραματουργική δομή, καλοδουλεμένους διαλόγους και ένα θέμα που, όσο κι αν μεταβάλλονται οι εποχές, παραμένει επίκαιρο: η σύγκρουση επαγγελματικής φιλοδοξίας και προσωπικής ζωής.
Υπόθεση και δραματουργική δομή
Η ηρωίδα του έργου είναι μια σύγχρονη, υπερδραστήρια δικηγόρος –μια «δικηγορίνα» όπως την αποκαλεί ο τίτλος– η οποία έχει αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στην καριέρα της. Οι υποθέσεις των πελατών της και οι καθημερινές της υποχρεώσεις δεν της αφήνουν σχεδόν καθόλου χρόνο για προσωπική ζωή. Ο σύζυγός της, απογοητευμένος και παραμελημένος, αποφασίζει να επιστρατεύσει την τέχνη του «τσιλιμπουρδίσματος» για να την ταρακουνήσει. Μέσα από την εξέλιξη αυτής της ευφάνταστης στρατηγικής, ξετυλίγεται μια σπαρταριστή πλοκή γεμάτη παρεξηγήσεις, υπαινιγμούς και σκηνές καθαρής κωμικής απόλαυσης.
Χαρακτήρες και σκιαγράφησή τους
Οι χαρακτήρες του έργου είναι ζωηρά σκιαγραφημένοι, με μια λεπτή αλλά εύστοχη δόση υπερβολής που τους καθιστά αναγνωρίσιμους τύπους της εποχής, αλλά και διαχρονικούς. Η πρωταγωνίστρια είναι το πρότυπο της χειραφετημένης γυναίκας που υπερασπίζεται με πάθος τον επαγγελματικό της χώρο, συχνά εις βάρος της συναισθηματικής της ζωής. Ο σύζυγος, από την άλλη, δεν παρουσιάζεται ως μισογύνης ή καταπιεστικός, αλλά ως κάποιος που απλώς διεκδικεί την ισορροπία και την εγγύτητα στη σχέση. Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες –φίλοι, πελάτες, οικογενειακά πρόσωπα– ενισχύουν την κωμική ένταση και λειτουργούν ως καθρέφτες ή καταλύτες της κεντρικής σύγκρουσης.
Το ιστορικό και κοινωνικό υπόβαθρο
Γραμμένο στα μέσα του 20ού αιώνα, το έργο αντλεί την έμπνευσή του από την κοινωνική δυναμική της μεταπολεμικής Ευρώπης. Είναι η εποχή που οι γυναίκες αρχίζουν να κατακτούν επαγγελματικούς ρόλους που παλαιότερα θεωρούνταν ανδρικό προνόμιο. Η «δικηγορίνα» γίνεται έτσι συμβολική μορφή μιας νέας κοινωνικής πραγματικότητας – αλλά και στόχος ευγενικής σάτιρας, καθώς ο συγγραφέας αναρωτιέται τι συμβαίνει όταν η ισότητα ξεπερνά τα όρια της αρμονίας. Σήμερα, ο θεατής διαβάζει αλλιώς το έργο: βλέπει το ίδιο πρόβλημα της ανισορροπίας μέσα στη σχέση, αλλά ως πρόβλημα που αφορά και τα δύο φύλα – την υπεραπασχόληση, την αποξένωση, την αντικατάσταση της ζεστασιάς από τον επαγγελματισμό.
Η εμπειρία του θεατή
Το κοινό που παρακολουθεί τη Δικηγορίνα σήμερα, φεύγει από την αίθουσα με ένα χαμόγελο αλλά και με σκέψη. Το γέλιο είναι αβίαστο, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει ένα ελαφρύ σκούντημα στην καρδιά, μια υπενθύμιση ότι οι ανθρώπινες σχέσεις, όσο και να εξελίσσονται οι εποχές, χρειάζονται χρόνο, φροντίδα και παρουσία. Το έργο είναι ένας καθρέφτης, αλλά όχι επικριτικός – πιο πολύ, μας δείχνει με τρυφερότητα πώς τα πιο καθημερινά προβλήματα μπορούν να γίνουν αφορμή για χιούμορ και συνειδητοποίηση.
Ιστορικά στοιχεία – παραστάσεις
Η Δικηγορίνα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι και στη συνέχεια ταξίδεψε με επιτυχία στην Ευρώπη και την Αμερική. Στην Ελλάδα ανέβηκε το 1955, σε μετάφραση και σκηνοθεσία που ανέδειξαν τον κομψό της χαρακτήρα. Την πρωταγωνιστικό ρόλο ενσάρκωσε η Βούλα Ζουμπουλάκη, ενώ δίπλα της έπαιξαν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος και η Τζόλυ Γαρμπή. Η επιτυχία ήταν τέτοια, ώστε το έργο επαναλήφθηκε το 1968 και αργότερα διασκευάστηκε στον κινηματογράφο με τίτλο Διαζύγιο α λα Ελληνικά (1964). Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι η ίδια ραδιοφωνική μεταφορά του έργου –με πρωταγωνιστές όπως ο Δημήτρης Μυράτ και η Ζουμπουλάκη– παραμένει έως σήμερα ένα από τα πιο αγαπημένα κλασικά ραδιοφωνικά θεάματα.
Ο συγγραφέας – Louis Verneuil
Ο Louis Verneuil γεννήθηκε στο Παρίσι το 1893 ως Ζακ Λουί Κολέν ντε Μποκάζ και υπήρξε πολυγραφότατος: έγραψε πάνω από εξήντα θεατρικά έργα, κυρίως κωμωδίες. Η γραφή του είναι λιτή, αλλά ευφυής. Αν και ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο και τη συγγραφή σεναρίων, η αγάπη του για το θέατρο ήταν αμετάκλητη. Παντρεύτηκε την εγγονή της Σάρας Μπερνάρ, γεγονός που τον συνέδεσε με το ένδοξο παρελθόν του γαλλικού θεάτρου. Παρά την επιτυχία του, η ζωή του τελείωσε τραγικά με αυτοχειρία το 1952. Άφησε πίσω του όμως ένα έργο που συνεχίζει να χαρίζει ψυχαγωγία και ουσιαστικό χαμόγελο στους θεατές.
Η Δικηγορίνα είναι ένα από τα θεατρικά κοσμήματα του είδους «μπουλβάρ». Προσφέρει γέλιο χωρίς να υποτιμά τη νοημοσύνη του θεατή, θέτει κοινωνικά ερωτήματα χωρίς διδακτισμό, και φέρει τη σφραγίδα ενός συγγραφέα που ήξερε να παρατηρεί με συμπάθεια τις αδυναμίες των ανθρώπων. Σήμερα, παραμένει ένα έργο που αξίζει να βλέπεται – ξανά και ξανά.
Η ιστοσελίδα μου
Τα Podcast μου:
https://angeligeorgiastoryteller.gr
https://mithoikaipolitismoi.gr
https://akougontasmetingeorgia.gr
https://theatromeangeligeorgia.gr
Το κανάλι μου στο you tube
https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured
Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:
https://www.facebook.com/angeligeorgia
Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί:
