Episode 81
Ήμουν ένα άσχημο κορίτσι. Άννα Μαρία Σελίνκο.
Το θεατρικό έργο «Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι», βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Άννα Μαρία Σελίνκο, αποτελεί ένα νοσταλγικό ταξίδι στη Βιέννη του Μεσοπολέμου, μια εποχή που τα γυναικεία πρότυπα διαμορφώνονταν ανάμεσα σε ρομαντικά ιδεώδη και τα πρώτα βήματα της αυτοπραγμάτωσης. Πρωτοδημοσιευμένο το 1937, το έργο αποτυπώνει την ψυχοσύνθεση μιας νεαρής γυναίκας που παλεύει να βρει τη θέση της σε έναν κόσμο όπου η εμφάνιση, η ταξική προέλευση και η κοινωνική καταξίωση καθορίζουν το «είναι» σου.
Η Αννελίζε, η πρωταγωνίστρια, είναι ένα κορίτσι μέτριας εμφάνισης, χωρίς σπουδαία εφόδια, που ζει στη σκιά της αδελφής της. Η τυχαία γνωριμία της με τον διάσημο ηθοποιό Κλαύδιο Πάουλς σε μια χοροεσπερίδα ανατρέπει τη ζωή της. Το έργο φωτίζει τη σταδιακή της εξέλιξη — από ένα αδέξιο «ασχημόπαπο» σε έναν άνθρωπο με αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση. Η εσωτερική μεταμόρφωση της Αννελίζε είναι και το ουσιαστικό θέμα του έργου: μια πορεία χειραφέτησης, που όμως περνά, όπως ήταν αναμενόμενο για την εποχή, μέσα από τον έρωτα και την αντρική επιβεβαίωση.
Η Σελίνκο, με την αφηγηματική της μαεστρία, αντλεί από το μοτίβο του «Πυγμαλίωνα» του Μπέρναρντ Σω και του «Ασχημόπαπου» του Άντερσεν, για να χτίσει ένα σύμπαν εφηβικών ονείρων, κοινωνικής αμηχανίας και σταδιακής αυτοανακάλυψης. Παρά το γεγονός ότι η υπόθεση τοποθετείται σε μια ιστορικά ταραγμένη περίοδο —λίγο πριν την προσάρτηση της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία—, η Σελίνκο επιλέγει να αγνοήσει πλήρως το πολιτικό πλαίσιο και να εστιάσει στον εσωτερικό κόσμο μιας νεαρής γυναίκας. Αυτή η εσκεμμένη αποστασιοποίηση από την ιστορική πραγματικότητα δίνει στο έργο έναν άχρονο, σχεδόν παραμυθένιο χαρακτήρα.
Ο χαρακτήρας του Κλαύδιο Πάουλς ενσαρκώνει το απόλυτο φαντασιακό των νεαρών κοριτσιών της εποχής: όμορφος, κοινωνικός, επιφανής αλλά με μια απρόσμενη τρυφερότητα. Η σχέση του με την Αννελίζε εξελίσσεται από αδιάφορη συγκατάβαση σε στοργή και —πιθανώς— έρωτα, αντανακλώντας το αρχετυπικό όνειρο της κοπέλας που κερδίζει το «απρόσιτο αντικείμενο του πόθου».
Το έργο παρουσιάζει ξεκάθαρα τις ανασφάλειες και τις αγωνίες των νεαρών γυναικών του δυτικού κόσμου λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με θέματα όπως η κοινωνική αποδοχή, η επαγγελματική αποκατάσταση και —πάνω απ’ όλα— η εμφάνιση να κυριαρχούν. Η Αννελίζε παλεύει για την αυτοεκτίμησή της σε μια κοινωνία που την ορίζει μέσω της εικόνας και της σχέσης της με το ανδρικό βλέμμα.
Το μυθιστόρημα γνώρισε τεράστια επιτυχία και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1955 σε γερμανική παραγωγή. Στην Ελλάδα, το θεατρικό ανέβηκε πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2024, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ασπιώτη και πρωταγωνίστρια τη Δανάη Μιχαλάκη στον ρόλο της Αννελίζε, αφήνοντας θετικές εντυπώσεις με την αθωότητα, την κομψότητα και τη συγκίνηση που απέπνεε η σκηνική του απόδοση.
Ο θεατής φεύγει με μια γλυκιά αίσθηση ρομαντικής προσδοκίας, αλλά και με έναν υπαινιγμό περίπλοκης κοινωνικής αλήθειας: ότι πολλές φορές η αυτοπραγμάτωση των γυναικών παρουσιάζεται ακόμα μέσα από την αποδοχή των ανδρών, κι όχι από τη δική τους, εσωτερική διαδρομή. Παρ’ όλα αυτά, το έργο συγκινεί βαθιά, ιδιαίτερα τις νεαρές γυναίκες που ταυτίζονται με τη διστακτική αλλά μαχητική Αννελίζε.
Η Άννα Μαρία Σελίνκο (1914–1986) ήταν Αυστριακή συγγραφέας, γνωστή για την ικανότητά της να συνδυάζει ρομαντισμό με κοινωνικό σχόλιο. Το έργο της «Δεσποινίς Νάπιερ» και φυσικά το «Ήμουν Ένα Άσχημο Κορίτσι» παραμένουν από τα πιο πολυδιαβασμένα της 20ής αιώνα, αγαπημένα τόσο για τη λογοτεχνική τους απλότητα όσο και για τη συναισθηματική τους καθαρότητα.
Η ιστοσελίδα μου
Τα Podcast μου:
https://angeligeorgiastoryteller.gr
https://mithoikaipolitismoi.gr
https://akougontasmetingeorgia.gr
https://theatromeangeligeorgia.gr
Το κανάλι μου στο you tube
https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured
Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:
https://www.facebook.com/angeligeorgia
Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί:
