Episode 59

Η Κόρη Του Παντοπώλου Άγγελος Βλάχος

Υπόθεση του έργου

«Η Κόρη του Παντοπώλου» είναι μια κωμική σάτιρα που αφηγείται την ιστορία της Ελένης, μιας νεαρής κοπέλας μεγαλωμένης σε ένα συντηρητικό, αστικό περιβάλλον, η οποία όμως ονειρεύεται μια ζωή γεμάτη ρομαντισμό και μεγαλείο. Απόφοιτη του Αρσάκειου, καλλιεργημένη και γαλουχημένη με τις ιδέες των γαλλικών ρομάντζων, η Ελένη αναζητά τον δικό της πρίγκιπα – έναν άνδρα που θα πληροί τις ιδανικές προδιαγραφές των βιβλίων που διαβάζει.

Όταν γνωρίζει έναν γοητευτικό άνδρα με φανταχτερή στρατιωτική στολή, θαμπώνεται από την επιβλητική του εμφάνιση και πιστεύει ότι έχει βρει τον ιδανικό της σύντροφο. Ωστόσο, αυτός δεν είναι παρά ένας απλός υπηρέτης ξένης πρεσβείας, ο οποίος βλέπει στη νεαρή κοπέλα μια ευκαιρία για κοινωνική ανέλιξη, αφού γνωρίζει πως η προίκα της είναι μεγάλη. Ο έρωτάς τους βασίζεται περισσότερο στη φαντασίωση της Ελένης και στην ιδιοτελή επιδίωξη του άνδρα να εξασφαλίσει την οικονομική του ευημερία.

Ο πατέρας της, ένας πρακτικός και πραγματιστής παντοπώλης, επιθυμεί να παντρέψει την κόρη του με έναν αξιοσέβαστο πραματευτή, ο οποίος αποτελεί την πιο ασφαλή επιλογή για μια σταθερή ζωή. Η Ελένη, αν και αρχικά αντιδρά, τελικά δέχεται να παντρευτεί τον υποψήφιο γαμπρό, θεωρώντας πως μπορεί να συμβιβαστεί με τη μοίρα της. Ωστόσο, όταν εκείνος ανακαλύπτει την έντονη φαντασιοπληξία της και τις υπερβολικές ρομαντικές της προσδοκίες, την απορρίπτει.

Το έργο καταλήγει με την ηρωίδα απογοητευμένη, καθώς συνειδητοποιεί πως η πραγματική ζωή δεν έχει καμία σχέση με τα ρομαντικά μυθιστορήματα που διάβαζε. Η διάψευση των ονείρων της και η ειρωνική ανατροπή της πλοκής αποτελούν το βασικό στοιχείο της κοινωνικής κριτικής του έργου.

Χαρακτήρες και η σκιαγράφησή τους

Ελένη: Η νεαρή κόρη του παντοπώλη, επηρεασμένη από την αστική της εκπαίδευση και τα γαλλικά ρομάντζα, επιθυμεί μια ζωή που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της κοινωνικής της τάξης. Είναι ονειροπόλα, εύπιστη και παγιδευμένη στις αυταπάτες της.

Ο υπηρέτης της πρεσβείας: Ένας άνδρας που εκμεταλλεύεται την αφέλεια της Ελένης για να εξασφαλίσει την προίκα της. Παρουσιάζεται ως ανώτερο πρόσωπο, αλλά στην πραγματικότητα είναι κοινωνικά κατώτερος.

Ο πατέρας της Ελένης: Ο παντοπώλης, ένας ρεαλιστής αστός που δεν ενδιαφέρεται για ρομαντικά όνειρα, αλλά για την εξασφάλιση της κόρης του μέσω ενός γάμου που θα της προσφέρει σταθερότητα.

Ο πραματευτής: Ο υποψήφιος γαμπρός που επιλέγει ο πατέρας της Ελένης. Αντιλαμβάνεται την αδυναμία της να διαχειριστεί την πραγματικότητα και αρνείται να την παντρευτεί.

Ιστορικό και κοινωνικό υπόβαθρο

Το έργο διαδραματίζεται στην Αθήνα του 19ου αιώνα, μια περίοδο όπου η αστική τάξη βρίσκεται σε άνοδο και η νεοελληνική κοινωνία προσπαθεί να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι γυναίκες αρχίζουν να λαμβάνουν καλύτερη μόρφωση, κυρίως μέσω σχολείων όπως το Αρσάκειο, όμως παραμένουν εγκλωβισμένες σε στερεότυπα που τις θέλουν να παντρεύονται για κοινωνική εξασφάλιση.

Ο Άγγελος Βλάχος σατιρίζει αυτήν την αντίθεση μεταξύ της εκπαίδευσης των γυναικών και των περιορισμένων επιλογών τους στη ζωή. Η Ελένη, παρά τη μόρφωσή της, δεν έχει τη δυνατότητα να αυτονομηθεί και παραμένει δέσμια των κοινωνικών επιταγών.

Πρώτη θεατρική παρουσίαση

Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1862, ενώ στην Ελλάδα ανέβηκε στη σκηνή το 1875. Η αποδοχή του από το κοινό ήταν ενθουσιώδης, καθώς η πλοκή και οι χαρακτήρες αντανακλούσαν την ελληνική πραγματικότητα της εποχής με έντονα σατιρικό ύφος.

Τι αποκομίζει ο θεατής

Ο θεατής απολαμβάνει μια κωμωδία που, παρά το ανάλαφρο ύφος της, περιέχει έντονα κοινωνικά μηνύματα. Το έργο παρουσιάζει την κενότητα των κοινωνικών συμβάσεων και την αυταπάτη που μπορεί να δημιουργήσει η απόσταση μεταξύ μόρφωσης και πραγματικότητας. Η Ελένη είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας νεαρής γυναίκας που, παρά τη μόρφωσή της, δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τη ζωή με ρεαλισμό.

Το έργο αφήνει τον θεατή με ένα αίσθημα χιούμορ αλλά και προβληματισμού: πόσο απέχουν οι κοινωνικές επιθυμίες από τις πραγματικές συνθήκες ζωής;

Η αίσθηση του θεατή μετά την παράσταση

Η πλοκή και οι χαρακτήρες δημιουργούν μια αίσθηση ευθυμίας, αλλά ταυτόχρονα φέρνουν στο νου προβληματισμούς για τις κοινωνικές προσδοκίες και τις ψευδαισθήσεις που δημιουργούν. Ο θεατής μπορεί να γελάσει με την αφέλεια της Ελένης, αλλά ταυτόχρονα να αναγνωρίσει πως η κοινωνία εξακολουθεί να επιβάλλει ρόλους και όρια, ακόμα και σε σύγχρονα περιβάλλοντα.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Άγγελος Βλάχος (1838-1920) ήταν ένας σπουδαίος Έλληνας λογοτέχνης, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός. Έγραψε ποίηση, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και κριτικές, πάντα με οξυδερκή ματιά στην ελληνική κοινωνία. Τα έργα του διακρίνονται για τη λεπτή ειρωνεία και την ικανότητά του να σχολιάζει τις αλλαγές της εποχής του.

«Η Κόρη του Παντοπώλου» είναι ένα έργο που συνδυάζει την κωμωδία με την κοινωνική κριτική. Ο Άγγελος Βλάχος αποτυπώνει με έξυπνο και σαρκαστικό τρόπο την ψευδαίσθηση του ρομαντισμού και την αυστηρή πραγματικότητα της εποχής. Ο θεατής φεύγει από την παράσταση ψυχαγωγημένος, αλλά και σκεπτικός για την ανθρώπινη τάση να βλέπει τη ζωή μέσα από εξιδανικευμένες προσδοκίες.

Η ιστοσελίδα μου

https://www.angeligeorgia.gr

Τα Podcast μου:

https://angeligeorgiastoryteller.gr

https://mithoikaipolitismoi.gr

https://akougontasmetingeorgia.gr

https://theatromeangeligeorgia.gr

Το κανάλι μου στο you tube

https://www.youtube.com/@angeligeorgia808

Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:

https://www.facebook.com/angeligeorgia

Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί: