Episode 109
Η μικρή μας πόλη του Θόρντον Γουάιλντερ
Η μικρή μας πόλη του Θόρντον Ουάιλντερ – Ένα απλό αριστούργημα για τη ζωή, τον έρωτα και τον θάνατο
Σε μια εποχή που το θέατρο συχνά καταφεύγει στο εντυπωσιακό και το φαντασμαγορικό, Η μικρή μας πόλη (Our Town, 1938) του Θόρντον Ουάιλντερ έρχεται να υπενθυμίσει με λιτότητα και βάθος τις αθόρυβες συγκινήσεις της καθημερινής ζωής. Το έργο τοποθετείται στη φανταστική πόλη Γκρόβερς Κόρνερς, στο Νιου Χάμσαϊρ, στις αρχές του 20ού αιώνα, και ακολουθεί μέσα από τρεις πράξεις την πορεία της ανθρώπινης ύπαρξης: την καθημερινότητα, τον έρωτα και τον θάνατο.
Η πλοκή εκτείνεται σε μια περίοδο από το 1901 έως το 1913 και εξελίσσεται μέσα από μικρές, φαινομενικά ασήμαντες στιγμές της ζωής δύο οικογενειών, των Γουέμπ και των Γκιμπς, και κυρίως των παιδιών τους, της Έμιλι και του Τζορτζ. Χωρίς φαντασμαγορικά σκηνικά, με ελάχιστα αντικείμενα και πλήρη απουσία ρεαλιστικής αναπαράστασης, ο Ουάιλντερ επιλέγει να στηρίξει όλη τη δραματουργία στη δύναμη του λόγου και της ανθρώπινης εμπειρίας.
Ο Διευθυντής Σκηνής, ένας ρόλος-κλειδί, λειτουργεί ως αφηγητής, σχολιαστής και σκηνοθέτης επί σκηνής. Μέσα από τον λόγο του ξετυλίγεται ο κόσμος του έργου, με τον θεατή να καθοδηγείται στη θέαση όχι μόνο των γεγονότων, αλλά και των αόρατων δυνάμεων που τα περιβάλλουν – του χρόνου, της μνήμης, της απώλειας. Με αυτή τη μεταθεατρική τεχνική, ο συγγραφέας σπάει τον τέταρτο τοίχο και προσκαλεί τον θεατή σε μια προσωπική, σχεδόν υπαρξιακή εμπειρία.
Οι χαρακτήρες, παρότι γραμμένοι με απλότητα, διακρίνονται για την εσωτερική τους αλήθεια. Η Έμιλι είναι μια κοπέλα με ευαισθησία και διαύγεια, ενώ ο Τζορτζ, παρότι αρχικά επιφανειακός, εξελίσσεται σε έναν νέο άνδρα που κάνει επιλογές με βάση την αγάπη και τη ζωή. Οι οικογένειες τους ενσαρκώνουν την τιμιότητα, τη ρουτίνα και τα όνειρα της αμερικανικής επαρχίας, ενώ παράλληλα αντανακλούν την καθολική εμπειρία κάθε κοινωνίας: την προσπάθεια των γονέων, τις αγωνίες των παιδιών, τις μικρές καθημερινές στιγμές που διαφεύγουν της προσοχής μας αλλά συνθέτουν το νόημα της ύπαρξης.
Το έργο γράφτηκε το 1938, λίγο πριν ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο κόσμος άλλαζε ραγδαία και η ανάγκη να επιστρέψει κανείς στις ρίζες, στις αξίες της κοινότητας και της ανθρώπινης εγγύτητας, ήταν επιτακτική. Ο Ουάιλντερ δεν επιλέγει να γράψει ένα έργο με πολιτική φόρτιση· αντίθετα, προσφέρει ένα στοχαστικό πορτρέτο της ανθρώπινης συνθήκης, με χρονική απόσταση αλλά πανανθρώπινη ισχύ. Δεν είναι τυχαίο ότι Η μικρή μας πόλη τιμήθηκε το 1938 με το Βραβείο Πούλιτζερ για το Θέατρο.
Το στοιχείο που συγκλονίζει στην Τρίτη Πράξη είναι η μεταφυσική διάσταση που αποκτά η σκηνική δράση. Η Έμιλι, έχοντας πεθάνει στη γέννα, επιστρέφει στη ζωή για να ξαναζήσει μια μέρα των παιδικών της χρόνων. Η εμπειρία της αποκαλύπτει με σπαρακτικό τρόπο την ασυνείδητη απώλεια του παρόντος. Η φράση της «Δεν εκτιμούμε τη ζωή όσο τη ζούμε…» είναι μια γροθιά στο στομάχι κάθε θεατή. Το θέατρο εδώ γίνεται μέσο αυτογνωσίας. Ο θάνατος δεν παρουσιάζεται με τρόμο, αλλά με αμεσότητα και αποδοχή· σαν μέρος της φυσικής ροής, σαν υπενθύμιση της αξίας της ζωής.
Ο Θόρντον Ουάιλντερ (1897–1975) υπήρξε συγγραφέας και διανοούμενος με βαθιά κλασική παιδεία και φιλοσοφικές ανησυχίες. Η γραφή του διακρίνεται για τη λιτότητα, την ανθρωποκεντρική ματιά και την ικανότητά του να εντοπίζει την ποίηση στο τετριμμένο. Πέρα από θεατρικά έργα, έγραψε και μυθιστορήματα, ενώ υπήρξε και μεταφραστής. Η συμβολή του στο σύγχρονο θέατρο θεωρείται καθοριστική, κυρίως για τη χρήση αφηγηματικών τεχνικών και τη διάρρηξη των ορίων ανάμεσα σε σκηνή και κοινό.
Στην Ελλάδα, το έργο ανέβηκε πρώτη φορά από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν το 1951, σε σκηνοθεσία του ιδίου. Έκτοτε, έχει γνωρίσει αρκετά ανεβάσματα, τόσο από κρατικές όσο και από ιδιωτικές σκηνές, συχνά με ανανεωμένες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, διατηρώντας πάντοτε την ίδια βαθιά συγκινητική του δύναμη.
Φεύγοντας από την παράσταση, ο θεατής νιώθει μια γλυκόπικρη σιωπή να τον συνοδεύει. Δεν πρόκειται για ένα έργο που εντυπωσιάζει με τις εξάρσεις· αλλά για ένα έργο που φωτίζει, με λεπτότητα, το θαύμα της καθημερινότητας. Ένα "μικρό" έργο που μιλά για τα "μεγάλα": τη ζωή, τον έρωτα, τον θάνατο, και πάνω απ’ όλα την επίγνωση. Το ερώτημα της Έμιλι –αν ζούμε πραγματικά όσο ζούμε– μένει να ηχεί μέσα μας για καιρό.
Η ιστοσελίδα μου
Τα Podcast μου:
https://angeligeorgiastoryteller.gr
https://mithoikaipolitismoi.gr
https://akougontasmetingeorgia.gr
https://theatromeangeligeorgia.gr
Το κανάλι μου στο you tube
https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured
Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:
https://www.facebook.com/angeligeorgia
Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί:
