Episode 69

Δεσποινίς Διευθυντής. Γιαλαμάς - Πρετεντέρης

Δεσποινίς Διευθυντής των Γιαλαμά και Πρετεντέρη

Το θεατρικό έργο «Δεσποινίς Διευθυντής», γραμμένο από το επιτυχημένο συγγραφικό δίδυμο Νίκο Τσιφόρο (το ψευδώνυμο του Γιαλαμά) και Πολύβιο Βασιλείου Πρετεντέρη, είναι μια κομεντί με έντονα στοιχεία κοινωνικού σχολιασμού και σατυρικού πνεύματος, που καθρεφτίζει με χιούμορ αλλά και οξυδέρκεια την αστική ελληνική κοινωνία των μέσων του 20ου αιώνα.

Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται σε έναν χώρο εργασίας – ένα λογιστήριο μιας επιχείρησης – όπου η νεαρή και δυναμική Λίλα αναλαμβάνει καθήκοντα διευθύντριας. Η άφιξή της φέρνει αναστάτωση τόσο στους άνδρες υπαλλήλους, που δεν είναι μαθημένοι να έχουν γυναίκα προϊστάμενο, όσο και στις υπόλοιπες γυναίκες που διχάζονται ανάμεσα στον θαυμασμό και τον ανταγωνισμό. Παράλληλα, αναπτύσσεται ένα ρομαντικό στοιχείο με τον Αλέκο, έναν συνάδελφο, δημιουργώντας ένα πλέγμα παρεξηγήσεων, διλημμάτων και κωμικών καταστάσεων, που οδηγούν τελικά σε μια ανθρώπινη και αισιόδοξη κατάληξη.

Οι χαρακτήρες του έργου είναι έντονα τυποποιημένοι αλλά με ζωντάνια και ευρηματικότητα. Η Λίλα, ως γυναικεία φιγούρα που διεκδικεί ρόλο εξουσίας, φέρει στοιχεία μοντερνισμού και ανεξαρτησίας. Ο Αλέκος είναι ο άνδρας που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον επαγγελματισμό και τον έρωτα, ενώ οι δευτερεύοντες χαρακτήρες – από τον καχύποπτο υπάλληλο μέχρι τη γεροντοκόρη γραμματέα – εμπλουτίζουν το έργο με χιούμορ και κοινωνική παρατήρηση.

Το υπόβαθρο της εποχής έχει καθοριστικό ρόλο: η Ελλάδα του τέλους της δεκαετίας του ’50 και της αρχής του ’60 βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση. Οι γυναίκες αρχίζουν να διεκδικούν θέση στον εργασιακό χώρο και την κοινωνία, όμως τα κοινωνικά στερεότυπα και η πατριαρχική δομή επιμένουν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η «Δεσποινίς Διευθυντής» αποκτά βαρύνουσα σημασία, όχι μόνο ως κωμωδία, αλλά και ως ένα σχόλιο πάνω στις έμφυλες σχέσεις και την κοινωνική αλλαγή.

Η πρώτη θεατρική παρουσίαση του έργου έγινε το 1959 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Το έργο γνώρισε ακόμη μεγαλύτερη διάδοση χάρη στην κινηματογραφική μεταφορά του το 1964 από τη Φίνος Φιλμ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη και με πρωταγωνίστρια την Τζένη Καρέζη στον ρόλο της Λίλας. Η κινηματογραφική εκδοχή διατήρησε το πνεύμα του θεατρικού, προσθέτοντας όμως την ατμόσφαιρα της εποχής με σκηνές στους δρόμους της Αθήνας και μουσική υπόκρουση που ενίσχυσε την επιτυχία της ταινίας.

Ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση (ή βλέποντας την ταινία) έχει γευτεί μια ανάλαφρη αλλά και διεισδυτική ματιά στην ελληνική κοινωνία του χθες. Η αίσθηση που απομένει είναι αυτή της αισιοδοξίας, της ελπίδας για αλλαγή, αλλά και του χαμόγελου μπροστά στις μικρές ανθρώπινες αδυναμίες. Είναι ένα έργο που, παρά την ηλικία του, διατηρεί την επικαιρότητά του σε ζητήματα ισότητας, προκαταλήψεων και κοινωνικών ρόλων.

Οι συγγραφείς, Γιαλαμάς και Πρετεντέρης, υπήρξαν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής επιθεώρησης και κωμωδίας. Συνεργάστηκαν για πάνω από δύο δεκαετίες, γράφοντας με συνέπεια έργα που συνδύαζαν χιούμορ, κοινωνική σάτιρα και λαϊκή απήχηση. Η πένα τους, κοφτερή αλλά και ευαίσθητη, κατάφερε να αποτυπώσει με μοναδικό τρόπο τη μεταπολεμική ελληνική πραγματικότητα, γεφυρώνοντας το θέατρο με τον κινηματογράφο.

Η «Δεσποινίς Διευθυντής» παραμένει έως σήμερα ένα διαχρονικό έργο, που προκαλεί το γέλιο, τη συγκίνηση αλλά και τη σκέψη, αποδεικνύοντας πως η καλή κωμωδία δεν είναι μόνο για να ψυχαγωγεί, αλλά και για να προβληματίζει με κομψό τρόπο.

Η ιστοσελίδα μου

https://www.angeligeorgia.gr

Τα Podcast μου:

https://angeligeorgiastoryteller.gr

https://mithoikaipolitismoi.gr

https://akougontasmetingeorgia.gr

https://theatromeangeligeorgia.gr

Το κανάλι μου στο you tube

https://www.youtube.com/@angeligeorgia808

Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:

https://www.facebook.com/angeligeorgia

Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί: