Episode 198

🎭 "Ξιφασκίες Καρδιάς και Λεκτικές Κωμωδίες – Οι Αντίζηλοι του Σέρινταν Συναντούν τη Μαλαπροπιστική Τέχνη" 🎭

Υπάρχουν έργα που είναι απλά ευφυή και υπάρχουν έργα που είναι διαχρονικά επειδή χλευάζουν την ίδια την ανθρώπινη ανοησία. Οι «Αντίζηλοι» του Ρίτσαρντ Σέρινταν ανήκουν θριαμβευτικά στη δεύτερη κατηγορία. Μια κωμωδία ηθών που, πίσω από το γέλιο και την πλοκή γεμάτη παρεξηγήσεις, μας κλείνει πονηρά το μάτι και λέει: «Έτσι είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Μάταιοι, ψευτο-ρομαντικοί και πάντα έτοιμοι να ξεφτιλιστούμε… με στιλ».

⚔️ Η Υπόθεση – Μονομαχίες της Αυγής και της Γλώσσας ⚔️

Λυδία Λανγκουίς – μια νεαρή, ρομαντική δεσποινίδα – έχει βάλει στο μυαλό της ότι θέλει να παντρευτεί μόνο από έρωτα, αψηφώντας τις κοινωνικές συμβάσεις και τους γάμους συμφέροντος. Μόνο που η ίδια έχει ήδη κανονισμένο γάμο με τον Τζακ Άμπσολουτ, έναν καλοβαλμένο αξιωματικό που… παριστάνει τον φτωχό, για να της κλέψει την καρδιά. Και κάπου εκεί αρχίζει το πανηγύρι.

Τρεις άνδρες – ο ίδιος ο Άμπσολουτ, ο Ιρλανδός θερμόαιμος σερ Λούσιους Ο’Τρίγκερ και ο ντροπαλός, μα θρασύδειλος Μπομπ Έικρες – ερωτεύονται άθελά τους τη Λυδία, μπλέκοντας σε μονομαχίες, ψέματα και σκηνές παρεξήγησης, όλες στο όνομα ενός ρομαντισμού που μοιάζει περισσότερο με… κοινωνικό σπορ.

Κι όμως, η πραγματική σταρ της παράστασης δεν είναι άλλη από την αξιαγάπητα ανυπόφορη Κυρία Μάλαπροπ – τη θεία της Λυδίας, η οποία, στην προσπάθειά της να μιλήσει… σοφιστικέ, καταλήγει να δημιουργεί λεκτικά τέρατα. Από το στόμα της γεννήθηκε ο όρος malapropism (μαλαπροπισμός), που περιγράφει την ακούσια κωμική χρήση λανθασμένων λέξεων.

🎭 Οι Χαρακτήρες – Ένας Θίασος Καθρεφτών της Ανθρώπινης Ματαιοδοξίας 🎭

• Captain Jack Absolute: Ο έξυπνος αλλά χειριστικός ήρωας που πιστεύει ότι η ψεύτικη ταπεινότητα είναι το εισιτήριο για την καρδιά της Λυδίας.

• Sir Lucius O’Trigger: Ο καραμπινάτος Ιρλανδός μονομάχος, μια καρικατούρα τιμής και θερμοκέφαλης ετοιμολογίας.

• Bob Acres: Ο δειλός που παριστάνει τον γενναίο – η προσωποποίηση της κοινωνικής υποκρισίας.

• Lydia Languish: Η ρομαντική επαναστάτρια, η οποία θέλει να ζήσει την αγάπη της όπως στα μυθιστορήματα.

• Κυρία Μάλαπροπ: Η ντίβα της λανθασμένης ευφράδειας – η μάσκα της ψευτοκουλτούρας και της ματαιόδοξης παιδείας.

Ο κάθε χαρακτήρας του Σέρινταν είναι μια σπουδή στην ανθρώπινη αφέλεια, στο «φαίνεσθαι» που κυριαρχεί στην κοινωνία, από τότε… μέχρι σήμερα.

🕰️ Ιστορικό Πλαίσιο – Η Γεωγραφία της Βρετανικής Κομωδίας του 18ου Αιώνα 🕰️

Το έργο έκανε πρεμιέρα στις 17 Ιανουαρίου 1775 στο Κόβεν Γκάρντεν του Λονδίνου. Η Αγγλία τότε διανύει μια περίοδο όπου η αστική τάξη ανεβαίνει, οι παλιοί αριστοκράτες προσπαθούν να κρατήσουν τα προσχήματα, και οι σατιρικοί θεατρικοί συγγραφείς (όπως ο Σέρινταν) βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να χλευάσουν τα ήθη της εποχής.

Ο Σέρινταν κατάφερε με τους Αντίζηλους να σατιρίσει το «συναισθηματικό μεγαλείο» που είχε κατακλύσει τη λογοτεχνία και το θέατρο, παρουσιάζοντας μια κωμωδία που ισορροπεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στο φαρσικό και το κοινωνικά διδακτικό.

Στην Ελλάδα, το έργο ανέβηκε το 1953-54 στο Εθνικό Θέατρο, σε μια θρυλική παράσταση με την Ελένη Χαλκούση, τον Άρη Μαλιαγρό, τον Αλέκο Αλεξανδράκη και άλλους κορυφαίους. Ακολούθησαν και ραδιοφωνικές εκδοχές (1968) με φωνές που άφησαν εποχή, όπως του Ορφέα Ζάχου και της Ξένιας Καλογεροπούλου.

🎟️ Η Αίσθηση του Θεατή – Από το Γέλιο στη Γλυκόπικρη Αυτοκριτική 🎟️

Ο θεατής φεύγει από την παράσταση γελώντας – και με το αίσθημα ότι… κάπου έχει δει τον εαυτό του. Στους ψευτοκουλτουριάρηδες της κοινωνίας, στους «ρομαντικούς» που ψάχνουν δράματα για να νιώσουν σημαντικοί, στους φίλους που μπορούν να γίνουν αντίζηλοι για μια ματιά.

Η κυρία Μάλαπροπ, με τις μαργαριταρένιες γλωσσικές γκάφες της, δεν είναι απλώς ένα κωμικό εύρημα. Είναι ο καθρέφτης κάθε κοινωνίας που προτιμά το φαίνεσθαι από την ουσία. Ο θεατής γελάει, αλλά... κάτι του λέει ότι το γέλιο αυτό είναι σπαρακτικά επίκαιρο.

📚 Λίγα Λόγια για τον Ρίτσαρντ Σέρινταν – Ο Δάσκαλος της Λεκτικής Ξιφασκίας 📚

Ο Ρίτσαρντ Μπρινσλι Σέρινταν (1751–1816) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους δραματουργούς και πολιτικούς της Αγγλίας. Το θεατρικό του έργο συνδύαζε τη διεισδυτική κοινωνική σάτιρα με την ευφυή γλώσσα. Οι Αντίζηλοι και η Σχολή των Σκάνδαλων παραμένουν κορυφαία δείγματα της αγγλικής κωμωδίας ηθών.

Ο Σέρινταν δεν απλώς διακωμωδεί. Στήνει λεκτικά σπαθιά, κάνει "ξιφασκία" με τις λέξεις, και όποιος θεατής αντέχει… μένει πληγωμένος από τη δική του ματαιότητα.

🎬 Το Μήνυμα της Παράστασης – Η Ανθρώπινη Βλακεία Είναι Παντοτινή, Αλλά τουλάχιστον… Ας Έχει Χιούμορ 🎬

Οι Αντίζηλοι είναι μια υπενθύμιση πως, όσα χρόνια κι αν περάσουν, οι άνθρωποι θα κυνηγούν τίτλους, φανταχτερές λέξεις και ψεύτικες συγκινήσεις. Η διαφορά είναι πως, αν μάθουμε να το γελάμε, ίσως –ίσως λέω– καταφέρουμε και να το αλλάξουμε.

✍ Angeli Georgia – Storyteller of Light ✍

Η ιστοσελίδα μου

https://www.angeligeorgia.gr

Τα Podcast μου:

https://angeligeorgiastoryteller.gr

https://mithoikaipolitismoi.gr

https://akougontasmetingeorgia.gr

https://theatromeangeligeorgia.gr

Το κανάλι μου στο you tube

https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured

Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:

https://www.facebook.com/angeligeorgia