Episode 91
Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι. Σαίξπηρ
Το θεατρικό έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι» (πρωτότυπος τίτλος The Taming of the Shrew) είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες αλλά και ευρηματικές κωμωδίες του Άγγλου δραματουργού. Γραμμένο πιθανότατα μεταξύ του 1590 και του 1592, το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο στα τέλη του 16ου αιώνα. Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1902, από το Βασιλικό Θέατρο, ενώ από τότε έχει γνωρίσει πληθώρα ανεβάσματος, σε διάφορες εκδοχές, κλασικές και διασκευασμένες.
Υπόθεση και χαρακτήρες
Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Πάδοβα της Ιταλίας και περιστρέφεται γύρω από τη σύγκρουση χαρακτήρων και φύλων, καθώς και τον γάμο ως κοινωνικό συμβόλαιο. Ο πλούσιος έμπορος Βαπτίστας έχει δύο κόρες: τη γλυκιά και υπάκουη Μπιάνκα και την οξύθυμη, ανεξάρτητη Κατερίνα. Ο Βαπτίστας επιμένει πως η Μπιάνκα δεν μπορεί να παντρευτεί αν δεν βρεθεί πρώτα άντρας για την Κατερίνα. Η λύση έρχεται με τον Πετρούκιο, έναν αποφασισμένο, ευφυή αλλά και ιδιόρρυθμο ευγενή, ο οποίος δέχεται να την παντρευτεί με σκοπό να την "δαμάσει".
Η Κατερίνα είναι ίσως μία από τις πιο δυναμικές ηρωίδες του Σαίξπηρ —αντιδραστική, καυστική, με δικό της νου— ενώ ο Πετρούκιο είναι ο εξίσου ετοιμόλογος και εγωκεντρικός «δαμαστής» της. Η σχέση τους βασίζεται σε λεκτικές μονομαχίες, ψυχολογικά παιχνίδια και συνεχείς ανατροπές, που τελικά οδηγούν σε μια αναπάντεχη, αμφιλεγόμενη ισορροπία. Δευτερεύοντες χαρακτήρες όπως ο Λουκέντιος (μνηστήρας της Μπιάνκα), ο Τρανίο και ο Γκρέμιο προσφέρουν χιούμορ και σάτιρα, μέσα από το μοτίβο της μεταμφίεσης και της φάρσας.
Ιστορικό και κοινωνικό υπόβαθρο
Το έργο αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές αντιλήψεις της ελισαβετιανής εποχής, όπου οι γυναίκες θεωρούνταν υποταγμένες στους άντρες, και ο γάμος ήταν περισσότερο υπόθεση συμφερόντων παρά αγάπης. Ωστόσο, ο Σαίξπηρ, με την προσφιλή του αμφισημία, αφήνει χώρο για ειρωνεία και ανατροπή: είναι όντως «δαμασμένη» η Κατερίνα στο τέλος ή έχει μάθει απλώς να ελίσσεται μέσα στους κανόνες της κοινωνίας;
Τι αποκομίζει ο θεατής
Ο θεατής φεύγει από την παράσταση με ένα μείγμα γέλιου, προβληματισμού και θαυμασμού για τη θεατρική δεξιοτεχνία του Σαίξπηρ. Το έργο, παρά τον προφανή σεξισμό που ενυπάρχει στην πλοκή του, προσφέρεται για πολλαπλές ερμηνείες: ως σάτιρα της πατριαρχικής κοινωνίας, ως παιχνίδι εξουσίας μεταξύ δύο ισάξιων αντιπάλων, ακόμη και ως μελέτη του ρόλου και της μάσκας που φορούν τα φύλα.
Αίσθηση του θεατή φεύγοντας
Ο θεατής αποχωρεί από την αίθουσα με ένα ερωτηματικό: υποτάχθηκε τελικά η Κατερίνα ή μήπως κέρδισε τον Πετρούκιο στο δικό του παιχνίδι; Ανάλογα με την ερμηνεία του σκηνοθέτη και των ηθοποιών, το τέλος μπορεί να μοιάζει είτε πικρό είτε λυτρωτικό, είτε πνευματώδες. Το σίγουρο είναι ότι η «στρίγγλα» δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564–1616), ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έγραψε 38 έργα, πολυάριθμα σονέτα και ποιήματα. Με γλώσσα πλούσια, χαρακτήρες πολύπλοκους και διαχρονικά θέματα, τα έργα του διατηρούν την επικαιρότητά τους ως σήμερα. Στο συγκεκριμένο έργο, αποδεικνύει για άλλη μια φορά τη μαεστρία του στη σύνθεση λόγου και την ψυχολογική διείσδυση, ακόμη και μέσα από μια κωμωδία.
Συμπερασματικά
«Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι» δεν είναι μια απλή κωμωδία χαρακτήρων. Είναι ένα θεατρικό πείραμα πάνω στη φύση της εξουσίας, της αγάπης, του γάμου και της ταυτότητας. Το κοινό, είτε θα γελάσει, είτε θα αμφισβητήσει, είτε θα ταυτιστεί. Όμως σίγουρα θα σκεφτεί.
Η ιστοσελίδα μου
Τα Podcast μου:
https://angeligeorgiastoryteller.gr
https://mithoikaipolitismoi.gr
https://akougontasmetingeorgia.gr
https://theatromeangeligeorgia.gr
Το κανάλι μου στο you tube
https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured
Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:
https://www.facebook.com/angeligeorgia
Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί:
